Buro Maks

Het verhaal van Claudia

Claudia is een vrouw van 35 jaar. Ze is getrouwd met Kevin en heeft 3 kinderen van 8, 7 en 5 jaar. Claudia heeft last van depressieve klachten en er is sprake van een negatief zelfbeeld. Claudia heeft moeite om haar dagstructuur vast te houden en ze heeft veel last van negatieve gedachten. Haar stemming is wisselend en er is sprake van woede-uitbarstingen. Claudia wil meer grip krijgen op haar emoties zodat zij meer stabiliteit ervaart en er minder spanningen zijn binnen het gezin.

Na de kennismaking zijn we gestart met het opstellen van een behandelplan. Claudia wil beter in haar vel zitten, positief leren denken en haar zelfbeeld verbeteren. MAKS is de behandeling gestart met emotieregulatie zodat Claudia meer inzicht en grip krijgt op haar emoties. In de eerste gesprekken komt naar voren dat Claudia vaak in conflictsituaties terecht komt waarbij ze erg boos wordt op de ander. Later voelt ze zich hier rot over, waardoor ze negatief naar zichzelf gaat kijken en zich terugtrekt. Het gevolg is dat ze moeite heeft om haar dagstructuur vast te houden, ze is prikkelbaar, heeft last van negatieve gedachten en ze reageert dit af op haar man en/of kinderen.

Claudia is gestart met het invullen van registratieformulieren. Deze geven inzicht in wat ze voelt (lichamelijk en/of welke emotie), wat ze met dit gevoel heeft gedaan en/of wat ze hiermee zou willen doen. Uit de registratieformulieren komt naar voren dat er meestal een aantal zaken aan voorafgaan (drukke dag, vermoeidheid) en ze moeite heeft om haar grenzen aan te geven en te bewaken. Ze is zorgzaam voor de ander, maar ze heeft moeite om dit te combineren met de zorg voor zichzelf. Hierdoor stapelen gebeurtenissen en emoties zich op, raakt Claudia uit balans en kan ze haar emoties niet meer onderdrukken.
Nadat Claudia dit inzicht heeft gekregen, heeft MAKS cognitieve gedragstherapie ingezet. Wat zijn de gebeurtenissen die mij in balans houden en/of uit balans halen, wat voel ik daarbij, wat zijn mijn gedachten, hoe reageer ik hierop en welke handvatten kan ik inzetten om mijn grenzen te bewaken zodat ik niet doorschiet in mijn emoties? Claudia merkte dat ze door het verkregen inzicht kon zien hoe dit invloed had op haar stemming en gedrag.

De volgende stap was het oefenen in de dagelijkse praktijk d.m.v. gedragsexperimenten. Hierbij liep Claudia vast. Ze was bang voor de negatieve reactie van de ander, waardoor ze blokkeerde. Op dat moment heeft MAKS een aantal systeemgesprekken met haar man ingepland om hem te betrekken bij het proces. Het doel hiervan is om een gezamenlijk perspectief te creëren en af te stemmen wat ieder nodig heeft om de communicatie met elkaar te verbeteren en hoe ze elkaar kunnen ondersteunen. Claudia merkte dat ze regelmatig onzeker was om haar grens aan te geven, met name wanneer iemand uit haar directe omgeving haar vroeg om te helpen. Ze was bang voor een negatieve reactie van de ander. Daarnaast twijfelde Claudia aan haar eigen kwaliteiten en wanneer iets anders verliep dan verwacht, kreeg ze direct de gedachte dat alles fout was gegaan. Gedachten als ‘ik ben dom’, ‘ik kan niks’ beïnvloedden haar stemming. Hierop is de COMET-training ingezet om het zelfbeeld te verbeteren en een terechte afspiegeling neer te zetten van wie Claudia is. De COMET-training gaf inzicht in Claudia’s kwaliteiten en het besef dat het negatief naar zichzelf kijken niet terecht was.

Claudia kreeg meer zelfvertrouwen om situaties aan te gaan en kon de gedragsexperimenten ten uitvoer brengen. Door met situaties te oefenen in de praktijk, werd haar inzet op een positieve manier bevestigd.

Het verhaal van Peter

Peter (45 jaar) is getrouwd en vader van een tweeling van 9 jaar en gediagnostiseerd met ADHD en autismespectrumstoornis. Hij heeft moeite met plannen, organiseren, situaties begrijpen en structureren. In dit gezin zijn meerdere hulpverleners betrokken, waardoor Peter het overzicht kwijt is. Daarnaast kent Peter negatieve ervaringen met hulpverleners uit het verleden.

Peter heeft samen met MAKS zijn netwerk in kaart gebracht met behulp van een netwerkanalyse en een tijdslijn. Omdat er veel hulpverleners zijn betrokken, ondersteunt MAKS Peter bij het ketenoverleg, wat hem weer overzicht geeft. De begeleider ondersteunt Peter bij gesprekken met zijn leidinggevende, legt uit hoe zaken bij Peter werken en ‘vertaalt’ wat hij hiervoor nodig heeft.

Gesprekken worden voorbereid zodat Peter weet wat hij kan verwachten en na afloop is er een reflectie door middel van een ABC-schema. Peter leert zijn wekelijkse taken en afspraken te verwerken in een weekplanning, creëert hierdoor overzicht en krijgt rust. Samen met zijn vrouw voeren we oplossingsgerichte gesprekken met betrekking tot de financiën. We maken gebruik van schaalvragen en inventariseren uitzonderingen. Het is Peter gelukt om een beschermde werkplek te vinden en te behouden. Hij heeft hierdoor meer zicht gekregen op zijn gedrag en zijn zelfbeeld is aanzienlijk verbeterd. Peter doet succeservaringen op door in kleine stapjes aan de doelen te werken. Omdat het hem niet zelfstandig lukt situaties te begrijpen en te interpreteren, zal Peter langdurig begeleiding nodig hebben. Samen met MAKS blijft hij zijn planning structureren en door zijn hoofd bij de begeleider leeg te maken, behoudt hij de bereikte stabiliteit.

Het verhaal van Boris

Boris (13 jaar) met de diagnose autisme, voelt zich waardeloos en doet soms extreme uitspraken over suïcide. Het gezin bestaat uit moeder, Boris en zijn broer Ben (11 jaar). Ouders zijn gescheiden en er is een omgangsregeling met vader. Dagelijks zijn er ruzies tussen de broers, de relatie met vader lijkt niet erg goed en moeder voelt zich overbelast. Moeder maakt zich enorme zorgen en wil graag dat haar zoon weer lekker in zijn vel zit. Vanuit de verwijzer en moeder is de vraag: ‘Waar komen de depressieve klachten van Boris vandaan en welke behandelinterventie sluit hierbij het beste aan?’.

Om antwoord te krijgen op deze vragen, voert MAKS eerst contextuele diagnostiek uit. Om de krachten en klachten van het gezin in kaart te brengen, hebben we verschillende hulpmiddelen ingezet (een genogram, BrainBlocks, de opvoedschijf, de competentielijst, observaties, interview op school, gedragsschema’s en vragenlijsten). Hieruit komt naar voren dat de depressieve klachten veroorzaakt worden door het autisme en de gebeurtenissen die Boris heeft meegemaakt. De depressieve klachten zijn zichtbaar geworden nadat hij gepest werd op school. Boris ontwikkelt hierdoor gedachten van waardeloosheid en heeft onvoldoende oplossingsvaardigheden om hiermee om te gaan of om hulp te vragen. Hierdoor komen de negatieve gedachten over hemzelf steeds verder vast te zitten. De negatieve gedachten worden in stand gehouden door een thuissituatie waarbij broer Ben hem op veel ontwikkelingsvlakken voorbijstreeft. Het lukt moeder onvoldoende om de vastlopende gedachten van Boris om te buigen en positieve interacties tussen de broers te stimuleren.

Boris krijgt een individueel behandeltraject binnen Intensieve Ambulante Gezinsbehandeling. Met behulp van psycho-educatie en cognitieve gedragstherapeutische interventies krijgt Boris inzicht in zijn mogelijkheden en beperkingen en heeft hij nieuwe oplossingsstrategieën aangeleerd. Ook worden beide ouders en Ben betrokken bij de psycho-educatie om inzicht te krijgen in hun zoon en broer. Zij hebben geleerd om Boris de ondersteuning te bieden die hij nodig heeft om een positief zelfbeeld te ontwikkelen.

Op school blijkt er niet meer daadwerkelijk sprake te zijn van pestgedrag. Om de pauzes voor Boris prettiger te laten verlopen, wordt Boris gekoppeld aan twee maatjes. Met school worden afspraken gemaakt die regelmatig geëvalueerd worden met Boris en zijn ouders.

Het verhaal van Evi

Evi is 9 maanden oud als zij na vijf ziekenhuisopnames doorverwezen wordt door de kinderarts van het ziekenhuis. Omdat ze de fles weigert, groeit ze onvoldoende, dreigt ze ondervoed te raken en er wordt gedacht aan permanente sondevoeding. Evi slaapt ’s nachts slecht en huilt dan veel. Haar ouders zitten met hun handen in het haar en het is voor hen nauwelijks vol te houden. Ze hebben nog twee oudere kinderen en beiden een verantwoordelijke en drukke baan. Ze krijgen adviezen mee van het ziekenhuis maar komen er in de praktijk niet uit.

Samen met MAKS gaan de ouders puzzelen om de negatieve spiraal te doorbreken. Ook oma die veel oppast, wordt bij de behandeling betrokken. In de eerste fase verzamelen we informatie. We maken een tijdlijn, nemen samen het eet- en slaapritme onder de loep, bespreken de positieve uitzonderingen om die te kunnen gebruiken en kijken welke oplossingen we meteen in kunnen zetten ter ontlasting van het gezin. Als we filmopnames van de fles- en eetmomenten aan tafel maken, zien we dat dit nieuwsgierige meisje bij iets kleins snel afgeleid is en ze de fles dan niet meer wil. Tijdens de fles heeft Evi behoefte aan weinig prikkels en samen gaan we op zoek hoe het drukke gezinsleven hiermee praktisch te combineren is. Ook zien we op de videobeelden hoeveel plezier Evi beleeft aan de momenten dat zij zelf mag eten en zij hierbij de regie heeft. Ouders zien op de beelden hoe Evi juist meer gaat eten, als zij haar minder proberen te helpen. Door de inzet van de videobeelden heeft Evi zelf aan haar ouders kunnen laten zien wat werkt en op deze manier kan de vaste voeding worden uitgebouwd.

Aan het einde van het traject van 4 maanden is Evi voldoende aangekomen en gegroeid om niet aan de sondevoeding te hoeven. Doordat zij voldoende eet, slaapt ze ‘s nachts ook een heel stuk beter. Haar ouders hebben het gevoel het zelf weer aan te kunnen.

Het verhaal van Mustafa

Mustafa (10 jaar) woont samen met zijn zusje Noura (5 jaar) en zijn ouders. Hij heeft de diagnose ADHD gekregen na onderzoek van een psychologenpraktijk. Hij loopt vast op school en school overweegt speciaal onderwijs. Zijn ouders zijn het hier niet mee eens en raken in conflict met school.

De psychologenpraktijk verwijst het gezin door naar MAKS om meer zicht te krijgen op de dynamiek in de thuissituatie. Er spelen meerdere problemen: een belastend verleden, depressie en lichamelijke klachten bij moeder, werkloosheid en financiële problemen van vader, gedrags- en huilproblemen bij Noura en relatieproblemen tussen de ouders. Vanaf het begin, en op verzoek van ouders, sluit de ambulant hulpverlener van MAKS aan bij de gesprekken op school. Samen gaan ze zoeken naar de juiste aanpak en handvatten voor Mustafa.

Wanneer de hulpverlener van MAKS voor het eerst bij Mustafa thuis komt, vertelt hij huilend dat ADHD zijn leven verpest. Hij heeft het gevoel dat iedereen teleurgesteld in hem is en hij niets goed kan doen. Niemand op school mag weten dat hij ADHD heeft. MAKS is met Mustafa en zijn omgeving aan de slag gegaan met verschillende werkvormen gericht op Wat is ADHD en Hoe ga ik om met mijn ADHD? (werkbladen, filmpjes, oefeningen, therapeutisch spelmateriaal). Na afronding (5 maanden) geeft Mustafa in de klas een spreekbeurt over ADHD. Vol trots vertelt hij waar hij goed in is en hoe het komt dat hij af en toe zomaar iets door de klas roept. Met de BrainBlocks-doos kan hij goed laten zien hoe het in zijn hoofd werkt.

De behandeling heeft een vervolg gehad en is voornamelijk gericht op de ouders. Er vinden gesprekken met hen plaats en aan bod komen opvoedvragen rondom zusje Noura. Door middel van de methodiek van Een taal erbij betrekken we de achtergrond, opvoeding, sterke kanten en waarden van beide ouders.
Opvoedkundige zaken, kaders en grenzen stemmen we af zodat Mustafa zich aan de afspraken houdt. Door picto’s, een weekplanning, en vaste afspraken te combineren met een beloningssysteem en successen te vieren, maken we het praktisch. Ook bekijken we wat nodig is om het gezin draaiende te houden. We kijken naar de onderlinge taakverdeling van de ouders en inzet van het netwerk ter ontlasting.

De hulpverlening van MAKS heeft een jaar geduurd en bij afsluiting is de gezinssituatie weer stabiel. Mustafa en zijn ouders weten wat ADHD is en hebben handvatten om ermee om te gaan. De samenwerking tussen school en ouders verloopt goed en school weet te handelen naar wat Mustafa nodig heeft. De huil- en gedragsproblemen van Noura zijn afgenomen nu er meer rust is in het gezin. De financiële problemen zijn met de gemeente opgepakt.
De ouders hebben een vernieuwd vertrouwen om samen het gezin te runnen en in overleg met ouders, de gemeente en de huisarts zal een vrijwilliger van HomeStart het gezin helpen de geleerde (opvoed)vaardigheden vast te houden en fungeren als steun- en klankbord.

Het verhaal van Teun

Teun (12 jaar) woont samen met zijn vader, moeder en broertje Mees (10 jaar). Teun is gediagnostiseerd met een gegeneraliseerde angststoornis. Reden van aanmelding bij MAKS zijn dwanggedachten en dwanghandelingen van Teun.

Bij Teun is cognitieve gedragstherapie ingezet:

  • er is een inventarisatie gemaakt van de dwanggedachten en -handelingen en het vermijdingsgedrag van Teun;
  • d.m.v. exposure leert Teun stap voor stap om te gaan met zijn dwanghandelingen en -gedachten;
  • vanuit het G-schema heeft Teun de helpende gedachte ingezet en hierbij een positieve ervaring gehad. Dit helpt Teun bij zijn dwanggedachten en -handelingen;
  • er is gebruik gemaakt van schaalvragen en het kwaliteitenspel.

Met de ouders zijn diverse (oplossingsgerichte) gesprekken gevoerd over verschillende onderwerpen met betrekking tot de dwanggedachten en -handelingen van Teun. Tevens is psycho-educatie en het dagelijks routine-interview ingezet.

Aan het einde van de behandeling zijn de dwanggedachten van Teun beduidend minder en zijn de dwanghandelingen verdwenen. Teun lijkt beter inzicht te hebben in de situaties die goed gaan en houdt dit langer vast. Ook zijn ouders helpen hem met zijn helpende gedachten en zien hierdoor minder dwanghandelingen. Teun weet inmiddels wat hij nodig heeft om niet meer toe te geven aan zijn dwanggedachten en -handelingen. Hij kan zijn dwang naar de achtergrond verplaatsen en heeft vertrouwen doordat hij inziet dat er positieve uitzonderingen zijn. De ouders hebben zicht op wat Teun nodig heeft en handelen hiernaar. Zij kunnen doorpakken op wat Teun aangereikt heeft gekregen en hebben meer vertrouwen in zichzelf gekregen.